Hoe beoordeel je studenten op werk dat zich niet exact laat meten? Studenten van zowel Audiovisueel specialist en Content creator moeten beide aan het einde van de opleiding een examen doen in de vorm van een interview op beeld. De kwaliteit van beide video’s moet natuurlijk voldoende zijn, maar staat bij de opleiding Audiovisueel specialist belangrijker dan bij de opleiding Content Creator waar het meer draait om inhoud.
Formatief en summatief beoordelen zijn twee verschillende benaderingen voor het evalueren van leerlingen, met elk hun eigen doelen, methoden en implicaties voor het onderwijsproces. In deze samenvatting zal ik deze twee vormen van beoordelen bespreken, de verschillen tussen hen benadrukken en de voordelen en uitdagingen van elk benadrukken.
Formatief beoordelen verwijst naar een continue en interactieve proces van beoordelen dat plaatsvindt tijdens het leerproces. Het primaire doel van formatieve beoordeling is om feedback te geven aan leerlingen en docenten om de leerprestaties te verbeteren. Dit type beoordelen is gericht op leren en ontwikkeling, in plaats van op het toekennen van cijfers of het beoordelen van prestaties op een specifiek moment.
Enkele kenmerken van formatief beoordelen zijn:
Continu proces: Formatieve beoordeling is een doorlopend proces dat gedurende het hele onderwijsproces plaatsvindt. Het gebeurt voortdurend en is niet beperkt tot specifieke evaluatiemomenten.
Feedbackgericht: Het belangrijkste doel van formatieve beoordeling is het verstrekken van bruikbare feedback aan leerlingen, zodat ze hun begrip kunnen verbeteren en hun leerstrategieën kunnen aanpassen.
Ondersteunend voor leren: Formatieve beoordeling is bedoeld om leerlingen te helpen leren en zich ontwikkelen. Het is gericht op het identificeren van sterke punten en zwakke punten en het begeleiden van instructie op basis van deze bevindingen.
Flexibel en divers: Formatieve beoordeling kan verschillende vormen aannemen, zoals mondelinge feedback, peer-assessment, zelfevaluatie, formatieve toetsen, en observatie. Het is flexibel en past zich aan aan de behoeften van de leerlingen.
Motiverend: Het gebruik van formatieve beoordeling kan de motivatie van leerlingen verhogen, omdat het hen het gevoel geeft dat ze de kans hebben om te groeien en te verbeteren.
Summatief beoordelen, aan de andere kant, heeft tot doel de totale prestatie van een leerling aan het einde van een leerperiode vast te stellen. Het is het soort beoordelen dat we doorgaans associëren met cijfers en scores, en het wordt gebruikt om te bepalen of leerlingen hebben voldaan aan de gestelde doelen en normen.
Enkele kenmerken van summatief beoordelen zijn:
Eindevaluatie: Summatieve beoordeling vindt plaats aan het einde van een bepaalde periode, zoals een cursus, een semester of een schooljaar. Het is bedoeld om te meten wat leerlingen hebben geleerd en of ze voldoen aan de einddoelen.
Cijfers en scores: In summatieve beoordelingen worden meestal cijfers, scores of beoordelingen toegekend om de prestaties van leerlingen te kwantificeren.
Besluitvorming: Summatieve beoordelingen worden vaak gebruikt voor besluitvorming, zoals het bevorderen van leerlingen naar een volgend leerjaar, het toekennen van diploma's of het bepalen van academische competentie.
Beperkte feedback: Terwijl formatieve beoordeling gericht is op uitgebreide feedback, biedt summatieve beoordeling over het algemeen beperkte feedback. Het is meer gericht op het vaststellen van resultaten dan op het ondersteunen van verdere ontwikkeling.
Vergelijkbaarheid: Summatieve beoordelingen stellen leraren en instellingen in staat om de prestaties van leerlingen met elkaar te vergelijken en normen vast te stellen.
De verschillen tussen formatief en summatief beoordelen zijn duidelijk en hebben betrekking op hun doelen, timing, methoden en impact op het leren:
Doel:
Formatief: Gericht op het verbeteren van het leren en de ontwikkeling van leerlingen.
Summatief: Gericht op het meten van de totale prestatie en het nemen van beslissingen.
Timing:
Formatief: Voortdurend en gedurende het leerproces.
Summatief: Aan het einde van een leerperiode.
Feedback:
Formatief: Biedt uitgebreide en directe feedback om leren te ondersteunen.
Summatief: Biedt beperkte feedback en richt zich op het beoordelen van prestaties.
Besluitvorming:
Formatief: Niet direct gerelateerd aan besluitvorming zoals het bevorderen van leerlingen.
Summatief: Vaak gebruikt voor beslissingen over bevordering, diplomering en certificering.
Cijfers en scores:
Formatief: Gebruikt zelden cijfers en scores, maar richt zich op kwalitatieve feedback.
Summatief: Draait om cijfers en scores om prestaties te kwantificeren.
Flexibiliteit:
Formatief: Kan verschillende vormen aannemen en past zich aan aan de behoeften van de leerlingen.
Summatief: Volgt meestal gestandaardiseerde procedures en normen.
Voordelen van formatief beoordelen:
Bevordert actief leren en betrokkenheid van leerlingen.
Geeft leerlingen de kans om te groeien en zich te ontwikkelen.
Ondersteunt gedifferentieerde instructie door het identificeren van individuele behoeften.
Verhoogt de motivatie van leerlingen.
Leidt tot betere leerresultaten op de lange termijn.
Voordelen van summatief beoordelen:
Biedt een duidelijke beoordeling van de totale prestatie.
Vergemakkelijkt vergelijkbaarheid tussen leerlingen en normstelling.
Helpt bij besluitvorming, zoals het bevorderen van leerlingen of het verlenen van diploma's.
Kan externe belanghebbenden informeren
Formatieve beoordeling in de media-educatie draagt bij aan het leerproces van de student en zorgt zelfs voor beter begrip en een hoger niveau van kritisch denken en analyse.
1. Begrip en analyse
Media-inhoud wordt steeds complexer en gevarieerder. Met de opkomst van sociale media, digitale platforms en onophoudelijke informatieverspreiding is het van cruciaal belang dat individuen in staat zijn om media-inhoud op een diepgaande manier te begrijpen en analyseren. Formatieve beoordeling biedt hierbij verschillende voordelen.
(Black & Wiliam, 1998) benadrukken dat formatieve beoordeling bijdraagt aan dieper begrip en motivatie. Het aangaan van leerlingen in discussies over media-inhoud en het verstrekken van gerichte feedback kan hun analytische vaardigheden versterken.
Formatieve beoordeling legt de nadruk op doorlopende feedback en betrokkenheid van zowel leraren als medeleerlingen. Dit helpt studenten om media-inhoud op een dieper niveau te begrijpen en kritisch te evalueren. Als studenten de kans krijgen om hun gedachten en interpretaties te delen en feedback te ontvangen, ontwikkelen ze een breder begrip van complexe media-inhoud.
2. Kritisch denken en mediageletterdheid bevorderen
In een tijdperk waarin desinformatie en misleidende media-inhoud een groeiend probleem vormen, is het bevorderen van kritisch denken en mediageletterdheid van het grootste belang. Formatieve beoordeling helpt bij het ontwikkelen van deze essentiële vaardigheden.
Doorlopende feedback stelt studenten in staat om hun eigen denkprocessen te verbeteren en hun kritische denkvaardigheden te ontwikkelen. Wanneer studenten media-inhoud analyseren en vervolgens feedback ontvangen over hun interpretaties en redenering, leren ze hoe ze informatie op een kritische en weloverwogen manier moeten benaderen.
Onderzoek (Hobbs, 1998), wijst op het belang van media-geletterdheidsonderwijs en het bevorderen van kritisch denken. Formatieve beoordeling, met zijn nadruk op discussie en feedback, sluit nauw aan bij deze doelstellingen.
3. Individuele en gepersonaliseerde leerervaringen
Elke student heeft unieke sterke punten en zwakke punten als het gaat om mediageletterdheid. Formatieve beoordeling biedt de mogelijkheid om het leerproces aan te passen aan de behoeften van individuele studenten.
(Adesemoye & Suleiman, 2011) benadrukken de impact van formatieve beoordeling op individuele leerervaringen. Ze geven aan dat formatieve beoordeling studenten helpt om hun eigen zwakke punten te identificeren en gerichte ondersteuning te ontvangen om hun vaardigheden te verbeteren. Dit is bijzonder relevant voor media-educatie, waar studenten met uiteenlopende achtergronden en ervaringsniveaus te maken hebben.
Aan het einde van elk blok stellen de studenten een portfolio op hun vorderingen tijdens de studie aan de docenten te presenteren. Deze sessie vinden over het algemeen plaats in groepsverband en zijn tegelijkertijd een feedback-sessie waarin zij feedback en feed-forward kunnen ontvangen van hun peers en docenten. Dit zorgt zoals hierboven beschreven voor een hoger niveau van kritisch denken en analyse. Tijdens eerdere opdrachten, bedacht en opgezet om het portfolio te dienen is er ruimte voor individuele en gepersonaliseerde leerervaringen. Aan het einde van de opleiding moet iedereen een vastgesteld niveau bereikt hebben. Tot dat moment zijn de leerervaringen en het tempo van de student individueel en formatief.
Ik kan me goed vinden in deze manier van toetsen. Er is een zekere vorm van individuele sturing mogelijk en ik kan hier zelf ook input aan leveren. Aan deze portfolio momenten koppelen wij dan vaak ook een portfolio opdracht. Dit is een opdracht die wij opstellen op basis van de door ons op dat moment gevraagde kennis. Deze opdrachten staan niet vast en kunnen door ons per blok aangepast worden op basis van de verwachte niveaus.
Studenten
De studenten zelf zijn niet echt fan van de portfolioweken. Er is vaak stress rondom de deadlines en het maken van de portfolio opdrachten, maar ze krijgen er ruim de tijd voor. De twee weken voorafgaand aan de deadline zijn vaak volledig vrijgeroosterd om alles op orde te krijgen. Bij de vraag aan de studenten of ze een andere vorm van beoordelen zouden willen zien kwam eigenlijk naar voren dat dit wel de meest prettige manier was. Een tegengeluid was wel het afschaffen van de portfolio opdrachten en portfolio deadlines en om dan te beoordelen op basis van de gemaakte opdrachten in de rest van het blok. Dit leverde een interessante discussie op over het bijwonen van lessen en het maken van opdrachten.
Persoonlijk
Mijn eigen ervaring is dat er gedurende een blok te veel momenten zijn waarop een student afwezig is of verzuimd een les bij te wonen of een opdracht te maken. Het beoordelen op basis van de reguliere lessen en opdrachten zou erg ingewikkeld worden. Een vast toetsmoment aan het einde van een blok waarin de gemaakte lessen samenkomen en de student ook feedback krijgt op gedrag in het afgelopen blok is veel exacter te beoordelen en te organiseren. Want dit is makkelijker in te halen dan losse lessen. Daarom denk ik dat dit de beste manier is, ookal vinden de studenten dit niet altijd leuk.
Uit mijn persoonlijke ervaring kan ik toevoegen dat er gedurende een blok te veel momenten zijn waarop een student afwezig is of verzuimd een les bij te wonen of een opdracht te maken. Dit leidt tot uitdagingen in het beoordelingsproces op basis van reguliere lessen en opdrachten. Een vast evaluatiemoment aan het einde van een blok, waarin de gemaakte lessen samenkomen en waar studenten ook feedback krijgen op hun gedrag tijdens het afgelopen blok, lijkt mij veel nauwkeuriger en beter te organiseren. Dit biedt de mogelijkheid om eventuele achterstanden gemakkelijker in te halen dan bij een beoordeling op basis van losse lessen. Daarom geloof ik dat dit de meest effectieve aanpak is, zelfs als de studenten dit niet altijd als plezierig ervaren.
Wat betreft de portfolio-opdrachten, hoewel deze door studenten niet altijd worden gewaardeerd vanwege de stress rond deadlines, ben ik van mening dat ze een waardevolle rol spelen in ons leerproces. De flexibiliteit om de opdrachten aan te passen op basis van de vereiste kennis per blok is een groot pluspunt. Dit zorgt ervoor dat de beoordelingen nauw aansluiten bij de leerdoelen en de voortgang van de studenten. Ondanks de stressvolle momenten bieden de ruim vrijgeroosterde twee weken voorafgaand aan de deadline studenten de kans om alles op orde te krijgen en hun werk grondig te voltooien.
Als premiere beoordelaar ben ik momenteel actief betrokken bij het beoordelen van examens binnen onze eigen opleiding. Daarnaast fungeer ik als secundaire beoordelaar bij de opleiding Audiovisueel Specialist van onze collega's. Deze samenwerking is wederzijds, aangezien docenten van deze opleiding op hun beurt weer secundaire beoordelaars zijn bij onze examens. Deze uitwisseling van beoordelingsverantwoordelijkheden bevordert niet alleen een nauwere band tussen onze opleidingen, maar verrijkt ook onze professionele ontwikkeling als docenten.
In ons team streven we ernaar om mee te groeien met onze studenten gedurende hun studietraject. Vorig schooljaar ben ik begonnen als studieloopbaan-begeleider (SLB'er) voor eerstejaars studenten. Wanneer deze studenten zich voorbereiden op hun tweede jaar, bereiden ze zich ook voor op stages en afstuderen in het komende schooljaar. Mijn taken zullen daarbij gedeeltelijk verschuiven naar het begeleiden van studenten tijdens deze cruciale fasen van hun opleiding. Het overnemen van taken van mijn collega's maakt deel uit van dit proces. Het stelt me niet alleen in staat om mijn eigen klas te blijven begeleiden, maar biedt me ook de kans om nieuwe aspecten van het onderwijs en de opleiding te verkennen. Als SLB'er krijg ik inzicht in de individuele behoeften en uitdagingen van studenten, wat mijn begrip van het onderwijs en de generatie studenten verdiept.
Het is belangrijk op te merken dat mijn rol als docent langzaam zal evolueren naarmate ik meer ervaring opdoe en mijn expertise groeit. Van een deelnemende rol bij examinering en begeleiding van studenten zal mijn rol verschuiven naar een meer adviserende en uiteindelijk zelfs leidinggevende positie in bepaalde aspecten van het onderwijs. Deze geleidelijke verschuiving naar meer zelfstandigheid en leiderschap binnen mijn rol als docent is een natuurlijk gevolg van mijn groeiende kennis en ervaring in het onderwijs. Ik zal steeds meer betrokken worden bij het ontwikkelen van lesplannen, het begeleiden van collega's en het bijdragen aan curriculumontwikkeling.
Bovendien zal mijn betrokkenheid bij examinering en beoordelingen zich verdiepen. Als premiere beoordelaar zal ik niet alleen examens evalueren, maar ook bijdragen aan de ontwikkeling van evaluatiemethoden en -criteria. Als secundaire beoordelaar bij de opleiding Audiovisueel Specialist zal ik mijn expertise delen en bijdragen aan het versterken van de beoordelingspraktijken binnen die opleiding. Het is een proces waarbij ik mijn vaardigheden als docent voortdurend kan aanscherpen en mijn bijdrage aan het onderwijs kan vergroten. Door samen te werken met collega's en studenten, en door mijn eigen ontwikkeling als docent actief te bevorderen, draag ik bij aan de kwaliteit en het succes van onze opleidingen.
The Impact of Formative Assessment on Student Motivation, Achievement, and Conceptual Change" (Black & Wiliam, 1998)
Media Literacy Education: Lessons from the First Five Years of the Partnership for Media Education" (Hobbs, 1998)
Effect of Formative Assessment on Student Achievement" (Adesemoye & Suleiman, 2011)