Of je het beste kunt lesgeven met of zonder digitale hulpmiddelen, hangt af van verschillende factoren, waaronder het onderwerp dat je onderwijst, de doelen van je les, de behoeften van je studenten en je eigen comfort en bekwaamheid met technologie. Beide benaderingen hebben hun voordelen en nadelen, en de keuze hangt af van de specifieke situatie. Hier zijn enkele overwegingen voor zowel lesgeven met digitale hulpmiddelen als lesgeven zonder digitale hulpmiddelen:

Feedback uit de groep

Studenten Content Creator

Uit een enquête onder de studenten is gebleken dat de voorkeur van de groep duidelijk uitgaat naar het gebruik van digitale hulpmiddelen voor hun leerproces. Ze geven de voorkeur aan korte stukken tekst, liefst vergezeld van beeldmateriaal of video's, die hen in staat stellen de informatie op een visueel aantrekkelijke en gemakkelijk te verwerken manier te absorberen. Het viel op dat er een consensus was onder de studenten dat video's niet te lang moeten zijn. Deze opmerking kwam herhaaldelijk terug en wijst op de behoefte aan beknopte en gerichte inhoud. Dit is begrijpelijk gezien de huidige context van online leren, waarbij studenten vaak al veel tijd achter een beeldscherm doorbrengen tijdens het bijwonen van lessen en het bekijken van demonstraties van software.

Een interessant inzicht dat naar voren kwam, was dat studenten de voorkeur geven aan het vermijden van het constant schakelen tussen verschillende media, zoals het overschakelen van een whiteboard naar een beeldscherm. Dit suggereert een sterke behoefte aan een naadloze leerervaring die aansluit bij hun digitale consumptiegewoonten. Daarom lijkt het logisch om leermaterialen te ontwikkelen die gemakkelijk toegankelijk zijn vanaf één enkel platform, waarbij video's en geschreven inhoud geïntegreerd zijn om een ​​coherente leerervaring te bieden.

Ondanks de sterke voorkeur voor digitale materialen, is er een interessante uitzondering: studenten geven er de voorkeur aan om stapsgewijze uitleg van software te ontvangen in een analoge vorm, zoals uitgeprinte documenten of PDF-bestanden. Dit suggereert dat er nog steeds een plaats is voor traditionele leermethoden, zij het in een beperktere context. Dit kan te maken hebben met het feit dat deze vorm van uitleg als meer tastbaar wordt ervaren en gemakkelijker te raadplegen is tijdens praktische oefeningen of offline studiemomenten.

Al met al biedt deze verzameling van inzichten waardevolle richtlijnen voor het ontwikkelen van effectief leermateriaal dat aansluit bij de behoeften en voorkeuren van de studenten. Het benadrukt ook het belang van een gevarieerde aanpak, waarbij zowel digitale als analoge leermiddelen worden geïntegreerd om een ​​rijkere leerervaring te bieden.

Studenten PDG

Op basis van de feedback van medestudenten van het PDG kan worden geconcludeerd dat zij de leservaring als zeer positief hebben ervaren, zoals blijkt uit de reacties op de bovengenoemde video. Het opvallende is dat er weinig tot geen verlangen is naar het gebruik van digitale hulpmiddelen tijdens de les. Deze bevindingen kunnen worden toegeschreven aan de effectieve lesmethoden en de gestructureerde opzet van de les.

Studenten waarderen met name de afwisseling tussen korte informatieve stukken en interactieve momenten, waarbij de groep actief betrokken wordt bij de les. De aanwezigheid van een rustige en duidelijke stem die de les leidt, wordt ook als positief ervaren. Dit draagt bij aan een gevoel van geleide en gestroomlijnde leerervaring.

De onderdelen van de les die op het whiteboard werden gepresenteerd, werden als verhelderend en helder beschouwd, zonder overbodige informatie. Hierdoor werd de noodzaak voor verdere verduidelijking in digitale vorm overbodig. Dit suggereert dat een goed gebruik van traditionele lesmethoden nog steeds van onschatbare waarde is en effectief kan zijn in het overbrengen van complexe informatie.

Het is duidelijk dat een combinatie van verschillende leermethoden en hulpmiddelen een meerwaarde biedt voor de studenten. Door te variëren tussen traditionele en digitale leermiddelen kan een evenwichtige en boeiende leeromgeving worden gecreëerd die aansluit bij de diverse behoeften van de studenten. Deze inzichten benadrukken het belang van flexibiliteit en aanpassingsvermogen in het lesgeven, waarbij rekening wordt gehouden met de voorkeuren en reacties van de studenten om zo een optimale leerervaring te garanderen.

Begeleiding PDG 

Monika Schmidt, mijn begeleider vanuit het PDG-traject, woonde onlangs een van mijn lessen bij en gaf waardevolle feedback. Ze vond de les boeiend, hoewel de technische inhoud voor haar wat uitdagend was. Ze benadrukte dat ik ervoor moet zorgen dat ik niet te lang aan het woord ben tijdens de les. Dit zal helpen om de betrokkenheid van de studenten te vergroten en hen actiever bij de les te betrekken.

Monika adviseerde ook dat ik wat strenger mag zijn in mijn aanpak. Dit betekent dat ik duidelijkere grenzen kan stellen en de verwachtingen expliciet kan maken, wat zal bijdragen aan een gestructureerde en efficiënte leeromgeving. Een belangrijk punt was dat ik de studenten meer voor zichzelf moet laten opschrijven. Door hen aantekeningen te laten maken, kunnen zij de leerstof beter verwerken en persoonlijk eigenaarschap over hun leerproces ontwikkelen.

Daarnaast raadde ze aan om studenten vaker hun resultaten met elkaar te laten delen en evalueren (peer support). Dit bevordert niet alleen het samenwerkend leren, maar biedt ook de kans om van elkaar te leren en verschillende perspectieven te zien. Het is essentieel om ruimte te creëren voor studenten om samen op zoek te gaan naar antwoorden en oplossingen. Dit stimuleert hun probleemoplossend vermogen en vergroot hun zelfvertrouwen in het zelfstandig werken. Ook het afstemmen van de lesstof door differentiatie om alle studenten te bereiken in een technisch uitdagende les is in dit geval erg belangrijk. Niet alle studenten konden even goed meekomen in de instructie fase. Al was daar gedurende de rest van de les wel voldoende ruimte voor om dit op te vangen. 

Om mijn lessen te optimaliseren, moet ik mijn rol als docent balanceren door minder lang aan het woord te zijn, strikter te zijn in mijn aanpak, en studenten actiever te betrekken door hen zelf aantekeningen te laten maken, hun resultaten te laten delen en samen te laten werken. Door deze aanpak te integreren, kan ik een dynamischer en effectiever leerproces creëren dat de betrokkenheid en het leerresultaat van mijn studenten kan verbeteren.

Conclusie

In de praktijk is het vaak effectief om een combinatie van lesmethoden te gebruiken, waarbij digitale hulpmiddelen worden geïntegreerd wanneer ze waarde toevoegen aan de onderwijservaring, maar zonder de voordelen van persoonlijke interactie en traditioneel lesgeven te verwaarlozen. Het sleutelwoord is flexibiliteit, waarbij docenten kunnen aanpassen aan de behoeften van hun studenten en de doelen van hun les.

Mijn lessen zijn voornamelijk gefocust op digitale middelen, met een specifieke nadruk op software, branding en marketing. Door middel van interactieve sessies en praktische demonstraties tracht ik mijn studenten een diepgaand begrip bij te brengen van deze onderwerpen. We maken uitgebreid gebruik van visuele hulpmiddelen, zoals beelden, video's en live demonstraties, om de concepten levendig en toegankelijk te maken.

Het digibord is een essentieel instrument in mijn lesmethodiek, waardoor ik dynamische presentaties kan geven en directe interactie kan stimuleren. Deze technologische tool biedt niet alleen een visuele ondersteuning, maar maakt ook een flexibele en adaptieve benadering mogelijk, waardoor ik snel kan inspelen op de behoeften en vragen van mijn studenten.

Daarnaast waardeer ik enorm de structuur en helderheid die een goed doordachte presentatie of een live demonstratie kan bieden. Het stelt mij in staat om complexe concepten op een begrijpelijke en gestructureerde manier over te brengen, terwijl het tegelijkertijd een stimulerende en boeiende leeromgeving creëert. Als docent geniet ik van het zien hoe mijn studenten zich betrokken voelen en actief deelnemen aan de les, en deze visuele ondersteuning draagt daar zeker aan bij.

Bovendien geloof ik sterk in het belang van hands-on ervaring en praktische toepassing in het leerproces. Daarom integreer ik regelmatig live demonstraties waarbij studenten zelf aan de slag kunnen met de besproken software of strategieën. Op deze manier krijgen ze niet alleen theoretische kennis, maar ontwikkelen ze ook concrete vaardigheden die hen voorbereiden op hun toekomstige carrière in de digitale wereld.

Kortom, mijn lessen zijn een combinatie van boeiende presentaties, interactieve digibordgebruik en hands-on ervaringen, allemaal ontworpen om mijn studenten te inspireren, te informeren en hen te helpen gedijen in het snel evoluerende digitale landschap. 

Peer learning

Ik wil het advies van Monika implementeren in mijn lessen. Hierbij wil ik peer support inzetten om zelfsturend leren bij mijn studenten te bevorderen. Onder andere Petit (2013) stelt dat Peer-learning, waarbij studenten samenwerken en van elkaar leren, verschillende voordelen biedt die bijdragen aan zowel de academische als persoonlijke ontwikkeling van studenten. Door peer-learning in je onderwijs te integreren, kun je een dynamische en interactieve leeromgeving creëren die bijdraagt aan de algehele groei en ontwikkeling van de studenten. Peer learning kent onder andere de volgende voordelen:

Implementatie

Door studenten te ondersteunen en te begeleiden in kleine groepen, kunnen ze actief aan de slag gaan met probleemgestuurd leren. Hierbij worden ze verantwoordelijk voor hun eigen leerproces doordat ze samen problemen analyseren en oplossen. Deze aanpak maakt de praktische relevantie van het leren duidelijker en helpt studenten om beter inzicht te krijgen in hoe ze theorie kunnen toepassen in de praktijk.

Daarnaast zal ik reflectie stimuleren door regelmatig reflectieve sessies te organiseren waarin studenten hun leer- en werkervaringen bespreken met hun peers. Dit ondersteunt niet alleen de betekenisgeving van hun leerervaringen, maar maakt hen ook meer verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Peer support speelt hierbij een cruciale rol omdat studenten van elkaar leren, hun eigen werk evalueren en constructieve feedback krijgen van medestudenten. Door deze peer support kunnen studenten leren om eisen te stellen aan hun eigen werk, gegevens te kiezen en te ordenen, en samen te werken.

Om studenten die meer moeite hebben met zelfsturend leren, beter te ondersteunen, zal ik een combinatie van directe instructie en advies toepassen. Deze studenten hebben vaak behoefte aan meer gedetailleerde instructie en duidelijke opdrachten. Door niet alleen feedback te geven, maar ook gericht advies te bieden, kan ik hen helpen om hun leerbehoeften beter te formuleren en geschikte leertaken te selecteren. Dit zal hen stimuleren om actiever betrokken te zijn bij hun leerproces en hun zelfsturende vaardigheden te ontwikkelen.

Ik zal ook supervisiebijeenkomsten organiseren waarin ik, samen met studenten, hun voortgang bespreek en hen advies geef op basis van hun portfolio's. Dit helpt studenten om beter te begrijpen waar ze staan in hun leerproces en welke stappen ze kunnen nemen om hun doelen te bereiken.

Door deze aanpak, waarin peer support, reflectie en een combinatie van instructie en advies centraal staan, wil ik een leeromgeving creëren waarin mijn studenten zelfsturend kunnen leren en verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun eigen ontwikkeling. Dit zal niet alleen hun leerresultaten verbeteren, maar ook hun zelfvertrouwen en zelfstandigheid bevorderen.